B5 – Paulińscy twórcy

BŁOGOSŁAWIENI, KTÓRZY ŁAKNĄ I PRAGNĄ SPRAWIEDLIWOŚCI, ALBOWIEM ONI BĘDĄ NASYCENI.

TWÓRCY PAULIŃSCY

B5/1 – BŁOGOSŁAWIONY LÁSZLÓ BÁTORI (druga połowa XV wieku), legendarny tłumacz Biblii
Na jakiś czas wyprowadził się z klasztoru w Budaszentlőrinc do jaskinii w Lipowej Górze (Hárshegy), jednej z gór budańskich. Tu skopiował – a według wcześniejszych przypuszczeń przełożył – dla swoich braci zakonnych Biblię i legendarium, zestawił również zbiór komentarzy Pisma Świętego. Jego prace nie zachowały się.

B5/2 – ALBERT CSANÁDI (przełom XV i XVI wieku) – kaznodzieja, magister nowicjatu, przeor
Zachowały się dwa jego hymny łacińskie (o Dziewicy Maryi i o aniołach) zawarte w pracy Vitae fratrum pióra Gergelya Gyöngyössiego.

B5/3 – BÁLINT HADNAGY (ur. w latach 1460-tych – 1537), autor zapisków dotyczących cudownych uzdrowień (mirakulów), które nastąpiły przy grobie Świętego Pawła Pustelnika w Budaszentlőrinc.
Centralną postacią jego książki jest postać świętego pustelnika, patrona zakonu paulinów. Książka ukazała się w 1511 roku w Wenecji.

B5/4 – GERGELY GYÖNGYÖSI (1472–1531), generał, przeor, historyk zakonu
Odwiedzał klasztory i badał przechowywane w nich dokumenty, poznawał ich przeszłość. Jego łacińska praca stanowi najważniejsze źródło wiedzy na temat klasztorów węgierskich w czasach przed najazdem tureckim (w latach 1541–1686, jak również później, do 1711 roku).

B5/5 – ZSIGMOND CSÚZY (ok 1660–1729), kaznodzieja, wielka postać późnobarokowej retoryki ludowej, jego kazania charakteryzował silny kult króla Mátyása.
„Czyż każde kazanie nie powinno zawierać zachęty, żeby słuchający odwrócili się od złego i czynili dobro?” (fragment kazania)

B5/6 – ANTAL RUTSCHMANN (1739–1791), rzeźbiarz, snycerz
Pod kierunkiem brata Antala kilku zakonników wyrzeźbiło wyposażenie sławnej peszteńskiej biblioteki paulińskiej.

B5/7 – VAZUL ALEXOVICS (1742–1796), największy pauliński kaznodzieja
„O, ty kapryśna, nieodporna duszo, której ciało wzbrania się przed najmniejszą niedogodą! Zbliżże się do żłóbka!” (fragment kazania)

B5/8 – MÁTÉ SIMON (1743–1818), doktor teologii, po 1786 roku proboszcz w Kárász
„Szczęście, co do którego wiecznej natury nie mamy dość wiary ani ufności, nie jest prawdziwym szczęściem.” (fragment kazania)

B5/9 – BENEDEK VIRÁG (1754–1830), „święty starzec”, pustelnik z Tabán, nauczyciel, poeta, pisarz historiograf, tłumacz
„Urodziłem się. Kochałem moją ojczyznę i pracowałem dla niej. Oto cała historia mojego życia. Wy też tak czyńcie. Uczcie swoich potomków, a jeśli oni też tak czynić będą, Węgry będą szczęśliwe.” (Inskrypcja nagrobna Benedeka Virága)

B5/10 – PÁL ÁNYOS (1756–1784), poeta, jeden z jego wierszy zapoczątkował zwyczaj nazywania cesarza Józefa II „królem w kapeluszu”
To niezwykle popularne na Węgrzech określenie cesarza wynikało stąd, że Józef II nie koronował się na króla Węgier i nie złożył ślubowania na węgierską konstytucję stanową.

B5/11 – FERENC VERSEGHY (1757–1822), poeta, tłumacz, organizator życia literackiego, językoznawca, śpiewak, pierwszy znany z nazwiska harfista węgierski
Był pierwszym węgierskim tłumaczem tekstu Marsylianki.

B5/12 – BÉLA ÁGOSTON GYÉRESSY (1908–1986), historyk sztuki (na ilustracji po prawej stronie). Autor licznych publikacji w okresie międzywojennym, redaktor zakonnego biuletynu „Biały brat”.
Po 1956 roku na zlecenie grupy badawczej Węgierskiej Akademii Nauk zajmował się zbiorem historycznych pamiątek sztuki paulinów.

B5/h – MATERIAŁ DŹWIĘKOWY DO WYSŁUCHANIA
Hymn na dzień Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny (muzyka: Mika Heinczinger) w wykonaniu zespołu MISZTRÁL. Łaciński wiersz paulina Alberta Csanádiego rzełożył Ferenc Csonka.
Pragnienie pokoju (muzyka: Máté Török) wiersz Benedeka Virága w wykonaniu zespołu MISZTRÁL.