Koncepcję naszej wystawy, którą wyraża przedstawiony materiał tematyczny, przenika myśl, że będąc paulinem, a szerzej: zakonnikiem również można przeżyć całe bogactwo życia, wybór życia zakonnego nie oznacza odwrócenia się od świata, lecz drogę pełnej samorealizacji, i jest nowoczesną formą życia prowadzącą do szczęścia zarówno w codziennym, jak i teologicznym sensie tego słowa.
Wystawa objazdowa przedstawia kolejne elementy życia węgierskich paulinów jako wspólne, dostępne każdemu węgierskie dziedzictwo. Pragnie zainteresować nie tylko katolików, nie tylko ludzi wierzących, ale wszystkich, których interesuje węgierska przeszłość, minione dzieje. Elementem tego celu pragnącego połączyć wszystkich odwiedzających jest ustanowiony w autobusie punkt pojednania, który wzywa wszystkich do pogodzenia się ze sobą samym, z Bogiem i z bliźnimi.
“Jestem szczęśliwym paulinem” – powiedział w 2019 roku, w dzień dwudziestej piątej rocznicy swoich święceń Botond Bátor, wcześniejszy prowincjał węgierskich paulinów. Ta myśl harmonizuje z często powtarzaną w zakonie sentencją żyjącego w ukryciu ojca Ákosa Bolyósa (1914–1994), którą sformułował on w okresie komunizmu, nazywanego przez prymasa karnynała László Paskaiego (1927–1915) czasem życia niejawnego: “Składaj dzięki nie za to, że jesteś paulinem, lecz za to, że możesz być paulinem.” Te myśli sformułowane przez obu ojców paulinów zainspirowały tematykę wystawy.
Ekspozycję składającą się z ośmiu części, ośmiu odrębnych etapów łączą zdania ośmiu ewangelicznych błogosławieństw. Tematy związane z każdym z nich nie układają się zgodnie z chronologią zakonu, leczy ukazują poszczególne aspekty jego dziejów.
Wystawa dostępna jest w języku węgierskim, ale nie znajdziemy większych tekstów na powierzchniach wystawienniczych. Osoby nie znających węgierskiego dzięki kodom QR, przez telefon, lub w razie braku połączenia z internetem, sięgając do informatora mogą je poznać po angielsku i po polsku. Dzięki kodom QR, jak również informatorowi, węgierscy goście mogą się też zapoznać z szerszą wersją tekstów.
Odwiedzający mogą skorzystać ze wzbogacających wrażenia interaktywnych środków wystawienniczych. Osoby nie znające węgierskiego mogą wysłuchać pieśni w wykonaniu zespołu Misztrál; jej tekst składa się wyłącznie z nazw miejscowości, w których niegdyś (przed 1526, a potem przed 1786 rokiem), na terenie historycznych Węgier znajdowały się klasztory paulińskie. Odwiedzający mogą również wirtuanie przekartkować najbardziej kunsztownie ozdobiony węgierski kodeks, czyli znajdujący się w Krajowej Bibliotece imienia Széchényiego kodeks Festeticsa, który został wykonany pod koniec XV wieku w jednym z klasztorów w Nagyvázsony.
Dzięki aparaturze informatycznej można obejrzeć liczne ujęcia postaci Błogosławionego Euzebiusza z Ostrzyhomia, jak również siedząc wygodnie obejrzeć fotografie prezentujące obrazki z życia paulinów przed 1950 i po 1989 roku.
Szczególną uwagę poświęca wystawa polskiej Częstochowie, utworzonemu w 1382 roku dzisiejszemu centrum zakonu paulinów, jak również znajdującej się tam ikonie Czarnej Madonny i jej licznych węgierskich kopii, a także kluczowej roli polskiej prowincji w odrodzeniu życia paulinów na Węgrzech po 1786 i po 1934 roku.
Na obrotowej “ścianie” pojedyńcze zdania i ilustracje ukazują paulińskich twórców – między innymi Gergelya Gyöngyösiego, autora księgi Vitae fratrum, a także jednego z inspiratorów reaktywacji w 1943 roku, wydawcę biuletynu zakonnego “Biały brat”, Bélę Ágostona Gyéressyego, który w okresie życia niejawnego zakonu dzięki wykształceniu z zakresu historii sztuki położył wielkie zasługi w odkrywaniu i rejestrowaniu architektonicznego dziedzictwa paulinów.
Wierzymy, że wystawa “Piękne życie paulinów” przyczyni się do lepszego poznania zarówno jedynego założonego na Węgrzech zakonu męskiego, jak też naszego wspólnego dziedzictwa kulturalnego.